Η θεατρική ομάδα «Εξαύδα» παρουσιάζει από αύριο Πέμπτη το θεατρικό έργο της Πένυς Φυλακτάκη «Μαθήματα νεοελληνικής ιστορίας» στα παλιά σφαγεία. Η συγγραφέας μιλάει στον «Η.Α.» για το έργο, για τις ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες, αλλά και τα «αντίδοτα» στο ρατσισμό και το φασισμό.

Τι αποτέλεσε έμπνευση για τη συγγραφή του έργου;

Η έμπνευση για μένα είναι ένα κράμα πραγματικότητας και φαντασίας, μια σπίθα που παράγεται από μία σκέψη ή μία αίσθηση σε μια δεδομένη στιγμή και στη συνέχεια μετουσιώνεται σε λόγο και εικόνα. Κυρίως γεννιέται μέσα από το τόσο γόνιμο ερώτημα «Τί θα γινόταν αν…;»  Κάπως έτσι γεννήθηκαν και τα Μαθήματα Νεοελληνικής Ιστορίας, μέσα σε μια ερειπωμένη εκκλησία κατά τη διάρκεια μιας εκδρομής, κοιτώντας μισοσβησμένες τοιχογραφίες αγίων και ακούγοντας τα λόγια του ξεναγού.

Οι χαρακτήρες του έργου θυμίζουν λίγο παλιό ελληνικό κινηματογράφο. Εμπνέεστε από αυτόν;

Αυτό που ονομάζουμε «παλιός ελληνικός κινηματογράφος»  είναι στην ουσία μια μεγάλη περίοδος που καλύπτει διαφορετικά ρεύματα και τάσεις, από τις ασπρόμαυρες ταινίες του ‘50 μέχρι το Σακελλάριο και το Δαλιανίδη.  Ο λόγος όμως για τον οποίο έχουμε στο μυαλό μας όλα αυτά κάτω από την ετικέτα «παλιός ελληνικός κινηματογράφος» είναι τα βασικά κοινά τους στοιχεία: σενάριο με δυνατή ατάκα και πυκνό σεναριακό λόγο, λεπτομέρεια στην υποκριτική φόρμα, τόσο την κωμική όσο και τη δραματική, πλοκή που πήγαζε, και με τη σειρά της τροφοδοτούσε, την καθημερινότητα της εποχής, θέματα που άγγιζαν την ψυχή του Έλληνα.  Από την άποψη αυτή, ο παλιός ελληνικός κινηματογράφος είναι πράγματι μια πηγή έμπνευσης για μένα  στην οποία ανατρέχω συνειδητά.

Τελικά οι Νεοέλληνες μαθαίνουν από την ιστορία τους;

Όχι.  Αυτό όμως δεν νομίζω ότι είναι χαρακτηριστικό του Νεοέλληνα, ή κάποιου λαού συγκεκριμένα.  Η λήθη είναι μάλλον στοιχείο του ανθρώπινου DNA, διαφορετικά η βία θα είχε σταματήσει μετά τον πρώτο φόνο του Άβελ από τον Κάιν.  Ίσως η λήθη είναι ταυτόχρονα ένας τρόπος για να συνεχίζει κανείς.

Ποιο θεωρείτε ότι είναι το σημαντικότερο πρόβλημα του Έλληνα στη σημερινή εποχή;

Να ξαναανακαλύψει το δικό του προσωπικό στίγμα  μετά από δεκαετίες μίμησης και άκριτης εισαγωγής τάσεων, πραγμάτων, τρόπου ζωής,νοοτροπίας. Μέσα σε αυτές τις δεκαετίες το «δικό μας» έγινε «κιτς» και «γραφικό», και οτιδήποτε ξενόφερτο θεοποιήθηκε. Υπάρχει μέτρο σε όλα, τρόπος να διατηρήσεις τη δική σου παράδοση, τη δική σου συνέχεια και να ενσωματώσεις μέσα σε αυτή ό,τι νέο κρίνεις ότι θα την πάει ένα βήμα μπροστά.  Η καλύτερη εικόνα που μπορώ να δώσω για αυτό είναι η εξής: Στο εξωτερικό είδα κτίρια του 15ουαιώνα, όπου ζουν κανονικά μέσα άνθρωποι ακόμα και σήμερα. Αν προσέξεις από πολύ κοντά, τα κουφώματα των παραθύρων είναι πλέον αλουμινίου, αλλά βαμμένα με τρόπο που νομίζεις ότι είναι το ξύλο της εποχής του 15ου.  Αυτή η αισθητική ισορροπία, γιατί ο τρόπος ζωής και σκέψης είναι θέμα αισθητικής, έχει εκλείψει.

Θέατρο στην εποχή της κρίσης. Τι μπορεί να προσφέρει στον άνθρωπο;

Δεν είναι τυχαίο ότι σε όλη την ιστορία του θεάτρου, το θέατρο γνωρίζει τις καλύτερες στιγμές του σε καιρούς κρίσης.  Τότε ξαναθυμάται τον πραγματικό λόγο ύπαρξης του: να δίνει στον κόσμο μια άλλη οπτική πάνω σε αυτά που τον βομβαρδίζουν καθημερινά, να λέει από σκηνής πράγματα που δεν μπορούν να ειπωθούν στη ζωή με τέτοια πυκνότητα.

Το έργο θίγει αρκετά έντονα το θέμα του ρατσισμού. Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί;

Νομίζω ότι θα χρησιμοποιήσω μια πρόσφατη ανάρτηση από το facebook που με καλύπτει απόλυτα: ο φασισμός θεραπεύεται με το διάβασμα και ο ρατσισμός με τα ταξίδια.

Ποια είναι η γνώμη σας για τις ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες;

Καλύπτουν ένα μεγάλο κενό θεατρικής παιδείας, ειδικά στην περιφέρεια, και πιστεύω ότι επιτελούν κοινωνικό έργο με την αληθινή έννοια του όρου: φέρνουν το κοινό σε επαφή με θεατρικά έργα που μπορεί να μη γνώριζε ποτέ, γιατί  για διαφόρους λόγους οι επαγγελματίες παραγωγοί δεν θα τα χρηματοδοτούσαν.  Δεν είναι άλλωστε λίγες οι φορές που έχω δει πολύ καλύτερες παραστάσεις από ερασιτεχνικές ομάδες απ’ ότι από επαγγελματικές, γιατί οι άνθρωποι που παίζουν σε αυτές καταθέτουν πραγματικά την ψυχή τους και ό,τι κάνουν είναι από την καθαρή αγάπη τους για τη θεατρική πράξη.

Info

Το Καλλιτεχνικό Σωματείο «Εξαύδα» παρουσιάζει τη μαύρη κωμωδία της Πένυς Φυλακτάκη «Μαθήματα Νεοελληνικής Ιστορίας», για τρεις μόνο παραστάσεις, στις 16, 17 και 18 Απριλίου στις 21.30, στον Πολιτιστικό Χώρο «Δημήτρης Χατζής» στα παλιά σφαγεία (Παλαιά Σφαγεία). Η σκηνοθεσία και η μουσική επιμέλεια είναι του Δημήτρη Κατσάνου, ενώ τα σκηνικά υπογράφει ο Θανάσης Τζάτσος. Η παράσταση παρουσιάζεται για πρώτη φορά στα Γιάννενα Ερμηνεύουν κατά σειρά εμφάνισης οι Μάριος Κατσάνος, Δημήτρης Κατσάνος, Φωτεινή Κούτση, Όλγα Μπαλωμένου, Μαρία Φατούρου, Παναγιώτης Κόρδας, Θεοχάρης Μπερρής, Κέλυ Παππά. Φώτα Νίκος Γούλας και ήχος Νεκταρία Λαμπράκη. Γενική είσοδος: 5 ευρώ. Παρέχονται 20 δωρεάν θέσεις για ανέργους.

Πηγή: http://www.agon.gr/news/120/ARTICLE/29405/2015-04-15.html